Reclame op nutsvoorzieningen

Objecten (zoals elektriciteitshuisjes) in de openbare ruimte van de netbeheerders (zoals NUON, Essent) zijn geen eigendom van de gemeente, maar er worden vaak wel reclameobjecten op toegestaan. Via het reclamebeleid kan een gemeente dit wel of niet toestaan. In het geval dat een gemeente het niet toestaat, worden deze voorzieningen onmiddellijk voor wildplak gebruikt. De netbeheerder geeft meestal niet thuis in zijn verplichting om het object schoon te houden en de gemeente kan het object zelf ook niet schoonmaken. Deze problematiek wordt helder behandeld in het artikel dat verschenen is in het tijdschrift Stadswerk (nummer 9, 2009) en geschreven door Peter Dam, Senior beleidsmedewerker van de Dienst Stadsbeheer Den Haag.
Klik hier voor een PDF versie van het artikel
Met dank aan Stadswerk (www.stadswerk.nl/tijdschrift).
Peter Dam gaf nadien nog een heldere toelichting:
“Een gemeente heeft bepaalde instrumenten om fatsoenlijk onderhoud af te dwingen. Bijv. via een aanschrijving of via voorwaarden aan de vergunning of via een overeenkomst. De praktijk is, dat dit (vaak op het argument van ’te lage prioriteit en kost teveel energie) niet wordt gedaan. Een zekere bestuurlijke weerstand is soms ook bespeurbaar: de netbeheerders zijn in sommige gevallen immers oud gemeentebedrijven of het gevoel is dat het bedrijven voor het algemeen belang zijn (zonder commerciële doelen). Maar het kan complexer liggen: wat als de gemeente ook zijn eigen straatmeubilair onvoldoende onderhoudt of dat onderhoud uitbesteed door daar wel reclame op toe te staan. Dan is er juridisch op zich niets aan de hand, maar het is dan geen situatie van gelijke monniken, gelijke kappen.
Als je echt naar de basis gaat, dan heeft het vooral te maken met de wilsvraag. Voor exploitanten van reclame is de reclamedrager het visitekaartje. Ze laten het wel uit hun hoofd om dat visitekaartje besmeurd te laten. Dat zouden ze merken in hun inkomsten. Netbeheerders zien hun straatmeubilair vooral in functionele termen. Door graffiti en wildplak wordt de functionaliteit niet aangetast: dus waarom daar veel energie en geld in steken. Een volgende punt is dat veel straatmeubilair van netbeheerders voor de gemiddelde gebruiker van de openbare ruimte anoniem is: een klacht daarover komt nog eerder bij de gemeente binnen dan bij de netbeheerder. Tenzij de gemeente duwt, komt een netbeheerder er gemiddeld goed mee weg om geen schoonheidsonderhoud te plegen. Reclame op straatmeubilair van netbeheerders toestaan is vooral de ‘gemakkelijke’ weg voor beide partijen, maar naar mijn mening niet de goede of tenminste niet het ei van Columbus: je laat reclame toe op plekken waar je ze anders misschien niet zou willen.
Met als voorwaarde de bestuurlijke en ambtelijke wil is het goed te regelen. Als het daar aan schort, beschik je alleen nog over lapmiddelen, zoals reclame op dat meubilair toestaan en dat zo goed en kwaad als het gaat proberen te reguleren naar wat de openbare ruimte ter plekke toelaat.