Reisbranche stapt naar rechter om verbod op fossiele reclames

In september besloot de gemeente Den Haag om fossiele reclames in de openbare ruimte te verbieden. Dat verbod wordt via de APV (algemene plaatselijke verordening) vanaf 1 januari 2025 van kracht. Branchevereniging ANVR (reisorganisaties) heeft aangekondigd dit verbod bij de rechter aan te vechten, omdat het een ernstige inperking zou zijn van de vrijheid van meningsuiting. De ANVR bracht dit naar buiten tijdens een uitzending van Nieuwsuur op 4 november 2024.

Het verbod betreft onder meer reclames voor vliegvakanties, cruisereizen, grijze stroomcontracten of auto’s met een fossiele of hybride motor: vanaf 1 januari zijn ze verboden.

Gemeente Den Haag

Verantwoordelijk wethouder Robert Barker (Partij voor de Dieren) is trots: “We zijn zelfs de eerste stad ter wereld die dit doet. Met het verbod wil de gemeente de klimaatcrisis beteugelen. De landelijke regering doet vrij weinig, dus kijken we naar lokale maatregelen. We willen een stad áán zee zijn, niet ín zee.”

De gemeente Den Haag ziet het kortgeding met vertrouwen tegemoet. Hoewel de oppositiepartijen Hart voor Den Haag en de VVD twijfelen over de juridische houdbaarheid, meldt Barker dat hij meerdere onderzoeken heeft laten doen die allemaal laten zien dat zijn plan mogelijk is. Barker meldde dat als de rechter het verbod niet toelaat, de gemeente in de toekomst alsnog de reclameverboden zal opleggen aan exploitanten door deze eisen op te nemen bij nieuwe aanbestedingen.

Het verbod op fossiele reclame betreft specifiek voor bijvoorbeeld vliegreizen. Maar een reclame voor bijvoorbeeld Bali zal (nog) niet worden geweigerd.

ANVR/reisbranche

Reisbrancheorganisatie ANVR denkt een goede kans te maken met het kortgeding. “Ook bedrijven en merken hebben vrijheid van meningsuiting”, meldde directeur Frank Radstake tijdens de uitzending van Nieuwsuur. Het lokale Haagse reclameverbod heeft volgens hem zó weinig invloed op het klimaat dat het geen standhoudt bij de rechter.

Bovendien zou het reclameverbod contraproductief werken omdat bedrijven hun schonere producten dan ook niet meer kunnen aanbieden. Denk aan hybride auto’s die voor een groot deel elektrisch zijn, maar ook nog een klein beetje fossiel.

Radstake erkent dat er een klimaatprobleem is en dat reisorganisaties soms te goedkope vliegreizen aanbieden. “We moeten als sector af van die reclames. Dat proberen we al, de sector is in transitie. Maar dan moeten we wel via reclames kunnen vertellen over die transitie. Reizen is niet alleen maar slecht en is zeer belangrijk voor de economie. We hadden graag met Den Haag overlegd over hoe we samen kunnen strijden voor een duurzamere wereld.”

Bond van Adverteerders

Hoeveel nut heeft het als één van de 342 Nederlandse gemeentes fossiele reclames in de ban doet? Weinig, alsdus directeur Henriette van Swinderen van de Bond van Adverteerders. Het is een maatregel “voor de bühne”.

Reclame fossielvrij

De klimaatlobby is in haar nopjes met het Haagse besluit. “Heel dapper”, zegt Femke Sleegers van Reclame Fossielvrij. Zij legt een link met tabak. “Reclame normaliseert. Eerst was er schroom om restrictief beleid te voeren. Maar het reclameverbod ‘denormaliseerde’ tabak. Op dat effect hopen we nu ook.” Oftewel: het moet steeds minder ‘normaal’ worden om een verre vliegvakantie te boeken of een benzineauto te kopen. Reclame Fossielvrij hoopt dat er binnenkort een landelijk verbod komt op fossiele reclames. En dat het onderdeel wordt van een breder pakket aan maatregelen tegen fossiele brandstoffen. “Maar dit is al een belangrijke stap in strijd tegen klimaatverandering, want dit nieuws uit Den Haag gaat de hele wereld over.”

Bron: uitzending Nieuwsuur, 4 november 2024